Zwanger worden lijkt soms zo vanzelfsprekend. Maar voor veel vrouwen is het dat niet. Misschien lukt het maar niet om zwanger te raken, of eindigt een zwangerschap telkens in een miskraam. Wat veel vrouwen (en artsen) niet altijd weten: de balans van bacteriën in je vagina en baarmoeder – je zogeheten microbioom – speelt hierin een veel grotere rol dan we lang dachten.
In deze blog leggen we uit wat de nieuwste wetenschappelijke inzichten zijn, en wat jij er zelf mee kunt doen. Deze blog is tot stand gekomen in samenwerking met Yvonne Louwers tweede auteur van het onderzoek. Klik hier voor het oorspronkelijke gepubliceerde artikel.
Wat is je vaginale flora eigenlijk?
In je vagina en baarmoeder leven bacteriën. Dat klinkt misschien vreemd, maar het is volkomen normaal – en zelfs heel gezond. Net zoals je een darmflora hebt, heb je ook een vaginale flora: een mix van bacteriën die je lichaam helpen beschermen tegen infecties en ontstekingen.
De ‘held’ van dit verhaal? De Lactobacillus-bacterie. Deze goede bacterie zorgt voor een zuur milieu waarin schadelijke bacteriën minder kans maken. Een gezonde vaginale flora bestaat dus vooral uit Lactobacillen.
En wanneer gaat het mis?
Soms raakt de balans verstoord. De goede bacteriën worden minder, terwijl ‘slechtere’ bacteriën zoals Gardnerella, Prevotella of Atopobium de overhand nemen. Dat heet dysbiose. Deze bacteriën kunnen het slijmvlies in je baarmoeder prikkelen en een soort stille ontsteking veroorzaken.
En juist in dat slijmvlies moet een embryo zich innestelen.
Minder kans op zwangerschap door een disbalans
Onderzoek van het Erasmus MC laat zien dat vrouwen met herhaald implantatiefalen (waarbij embryo’s zich niet goed innestelen bij IVF) of herhaalde miskramen vaak een verstoorde vaginale en baarmoederflora hebben.
👉 In deze groep werd minder Lactobacillus gevonden, en juist méér bacteriën die ontstekingen kunnen veroorzaken.
👉 Die ontstekingen activeren het immuunsysteem, precies op het moment dat je lichaam tolerant moet zijn voor een zwangerschap.
Kort gezegd: je lichaam ziet het embryo als een ‘indringer’ en stoot het af. Of het innestelen lukt helemaal niet.
Waarom je immuunsysteem ook een rol speelt
Tijdens een zwangerschap past je immuunsysteem zich normaal aan. Je lichaam weet dat er iets ‘nieuws’ groeit, maar accepteert het. Bij vrouwen met een verstoring in hun flora werkt dit minder goed. De afweer reageert te fel. Het gevolg: een grotere kans op een miskraam, of dat het embryo zich überhaupt niet kan vastzetten in de baarmoeder.
Ook het type Lactobacillus blijkt van belang. Sommige soorten (zoals Lactobacillus crispatus) zijn beschermend, terwijl andere (zoals L. iners) juist vaker voorkomen bij vrouwen met vruchtbaarheidsproblemen.
Wat kun je zelf doen om je vaginale flora te ondersteunen?
Hoewel dit nog een relatief nieuw onderzoeksgebied is, zijn er al dingen die jij zélf kunt doen om je vaginale en baarmoedermicrobioom gezond te houden:
✅ Laat de vaginale spoelingen en zeepjes staan. Die verstoren vaak je natuurlijke balans.
✅ Eet gezond en gevarieerd. Wat goed is voor je darmen, is ook goed voor je flora. Denk aan vezels, gefermenteerde voeding en weinig suiker.
✅ Gebruik antibiotica alleen als het echt moet. Ze doden ook de goede bacteriën.
✅ Overweeg probiotica. Sommige vrouwen gebruiken vaginale of orale probiotica om de balans te herstellen. Overleg dit wel met je arts.
Toekomstmuziek: de rol van microbioomonderzoek bij IVF en miskramen
Steeds meer fertiliteitsklinieken kijken tegenwoordig niet alleen naar je hormonen of eicelkwaliteit, maar ook naar de bacteriën in je lichaam. En terecht. Want een gezonde flora lijkt net zo belangrijk te zijn voor het slagen van een zwangerschap.
Wie weet worden microbioomtesten in de toekomst net zo normaal als een echo of bloedonderzoek bij een kinderwens.
Onthoud dat je niet alleen bent en dat er hulp beschikbaar is. Samen kunnen we een community van steun en begrip creëren, zodat niemand zich alleen hoeft te voelen in hun proces. Als je meer informatie wilt of gewoon je verhaal wil delen? Voel je je vrij om een reactie achter te laten in de FertiFriend community. We zijn er om te luisteren en te steunen.
Disclaimer: De artikelen op dit platform zijn geschreven door FertiFriend en zijn bedoeld voor informatieve doeleinden. Aan de inhoud van deze artikelen kunnen geen rechten worden ontleend. Wij raden altijd aan om advies in te winnen bij uw behandelend arts voordat u beslissingen neemt over uw gezondheid en behandelingen.
