Wanneer zwanger worden niet vanzelf gaat, kan dat ontzettend ingrijpend zijn. Onvruchtbaarheid of een verminderde vruchtbaarheid raakt niet alleen je lichaam, maar ook je gevoel van hoop, toekomst en identiteit.
Bij FertiFriend weten we hoe een traject vol onzekerheid voelt. Daarom vind je hier eerlijke uitleg over wat onvruchtbaarheid precies is, de mogelijke symptomen, oorzaken en oplossingen – voor zowel mannen als vrouwen – én waar je steun kunt vinden.
Wat betekent onvruchtbaarheid?
Artsen spreken van onvruchtbaarheid als een stel of individu na 12 maanden onbeschermde gemeenschap nog niet zwanger is. Ben je ouder dan 35? Dan wordt vaak al na zes maanden onderzoek gestart.
Belangrijk om te weten: onvruchtbaar betekent niet dat je nooit zwanger kunt worden. Vaak is er sprake van verminderde vruchtbaarheid, waarbij medische hulp of een vruchtbaarheidsbehandeling de kans op zwangerschap kan vergroten.
Onvruchtbaarheid komt vaker voor dan gedacht – ongeveer 1 op de 6 stellen ervaart dit probleem. Bij sommige mensen ligt de oorzaak bij de vrouw, bij anderen bij de man, en soms is er sprake van onverklaarbare onvruchtbaarheid.
Lees ook: “Vruchtbaarheidsproblemen bij vrouwen” en “Vruchtbaarheidsproblemen bij mannen”.
Onvruchtbaarheid bij vrouwen
Bij vrouwen hangt vruchtbaarheid samen met een gezonde menstruatiecyclus en een regelmatige eisprong. Wanneer die processen worden verstoord, kan het moeilijker worden om zwanger te raken.
- Hormonale stoornissen: zoals PCOS, een veelvoorkomende oorzaak van een uitblijvende eisprong.
- Eileiderproblemen: bijvoorbeeld een blokkade of verkleving na een infectie of endometriose.
- Endometriose: waarbij baarmoederslijmvlies buiten de baarmoeder groeit en de vruchtbaarheid belemmert.
- Leeftijd: de eicelkwaliteit neemt af vanaf ongeveer 35 jaar.
- Leefstijl: stress, roken, overgewicht en weinig beweging kunnen de hormoonbalans verstoren.
Symptomen van mogelijke vruchtbaarheidsproblemen bij vrouwen
De symptomen van mogelijke vruchtbaarheidsproblemen bij vrouwen zijn vaak subtiel. Je kan het merken aan een onregelmatige of uitblijvende menstruatie, overmatige haargroei of acne (vaak bij PCOS), hevige menstruatiepijn (mogelijk bij endometriose), gewichtstoename zonder duidelijke oorzaak, geen positieve ovulatietest, of geen temperatuurstijging na vermoedelijke eisprong.
Twijfel je over je cyclus of eisprong? Neem contact op met jouw huisarts. Vaak kunnen bloedtesten inzicht geven in je hormoonwaarden.
Onvruchtbaarheid bij mannen
Ook bij mannen komt onvruchtbaarheid regelmatig voor. Bij ongeveer de helft van de stellen met vruchtbaarheidsproblemen speelt een mannelijke factor een rol.
- Kwaliteit van het sperma: te weinig zaadcellen, trage beweging of afwijkende vormen.
- Varicocèle: een spatader in de balzak die de temperatuur en kwaliteit van zaadcellen beïnvloedt.
- Hormonale stoornissen.
- Leefstijlfactoren: roken, alcohol, drugs of overgewicht.
Symptomen van onvruchtbaarheid bij mannen
Vaak zijn er geen duidelijke klachten, maar symptomen van onvruchtbaarheid bij de man kunnen onder andere de volgende zijn: pijn of zwelling in de teelballen, veranderingen in het libido, problemen met erectie of ejaculatie en duidelijke tekenen van hormonale disbalans, zoals verminderde baardgroei of spiermassa.
Herken je jezelf in bovenstaande symptomen? Neem contact op met jouw huisarts. Een zaadonderzoek (sperma-analyse) is meestal de eerste stap om duidelijkheid te krijgen.
Onvruchtbaarheid man oplossingen
De oplossingen bij onvruchtbaarheid van de man hangen af van de oorzaak:
- Leefstijlverbetering (stoppen met roken, gezondere voeding, meer beweging).
- Behandeling van een varicocèle of hormonale therapie.
- Medische trajecten zoals IUI, IVF of ICSI bij sterk verminderde zaadkwaliteit.
Secundaire onvruchtbaarheid
Soms lukt zwanger worden wél de eerste keer, maar daarna niet meer. Dat heet secundaire onvruchtbaarheid.
De oorzaken kunnen hetzelfde zijn als bij primaire onvruchtbaarheid: veranderingen in hormonen, eileiderschade of afgenomen zaadkwaliteit. Ook leeftijd speelt vaak een rol.
Voor veel mensen voelt dit extra verwarrend of pijnlijk: je weet dat het kán, maar het lukt niet opnieuw. In onze community vind je verhalen van anderen die dit herkennen.
Lees: “Van PUPO tot Game Over: de rauwe realiteit van secundaire kinderloosheid“
Lees ook: “Verlangen naar een tweede kind: Secundaire infertiliteit“
Onverklaarbare onvruchtbaarheid
Bij ongeveer 15% van de stellen vindt men geen medische verklaring. Dit heet onverklaarbare onvruchtbaarheid.
Het betekent dat alle onderzoeken goed lijken, maar een zwangerschap toch uitblijft.
Dat kan frustrerend zijn, maar het biedt ook perspectief: veel stellen met een onverklaarde diagnose worden alsnog zwanger – spontaan of met lichte medische hulp, zoals IUI.
Lees: “Van IUI naar IVF langs ICSI en weer terug“
Emotionele impact van onvruchtbaarheid
Onvruchtbaarheid doet meer dan alleen fysiek pijn. Elke cyclus brengt hoop en teleurstelling, en dat kan zwaar drukken op je relatie, zelfbeeld en sociale leven.
Bij FertiFriend geloven we dat praten helpt. In onze community vind je herkenning, begrip en steun van mensen die precies weten hoe het voelt.
Lees: “Seksleven: Intimiteit herontdekken in fertiliteitsbehandeling“
Vruchtbaarheidsbehandelingen bij onvruchtbaarheid
Afhankelijk van de oorzaak kan een arts verschillende behandelingen voorstellen.
1. Hormonale stimulatie
Bij vrouwen zonder regelmatige eisprong kan de eisprong worden opgewekt met medicijnen.
2. IUI (Intra-uteriene inseminatie)
Sperma wordt op het juiste moment direct in de baarmoeder ingebracht. Dit verhoogt de kans dat een zaadcel de eicel bereikt.
Lees meer over de IUI-behandeling.
3. IVF (In-vitrofertilisatie)
Eicellen en zaadcellen worden in het laboratorium samengebracht; daarna wordt een embryo teruggeplaatst.
Lees meer over de IVF-behandeling.
4. ICSI
Een zaadcel wordt rechtstreeks in een eicel geïnjecteerd. Deze methode wordt vaak gebruikt bij ernstige mannelijke onvruchtbaarheid.
Lees meer over ICSI.
Wat kun je zelf doen?
Kleine aanpassingen kunnen soms een groot verschil maken:
- Gezonde voeding: eet veel groenten, fruit, omega-3 en volkorenproducten.
- Beweging: blijf actief, maar vermijd extreme sportregimes.
- Beperk stress en zorg voor voldoende slaap.
- Stop met roken en matig alcohol.
- Gebruik foliumzuur en vitamine D bij een kinderwens.
Meer tips? Lees Vruchtbaarheid verbeteren – praktische adviezen.
Hoop en steun bij FertiFriend
Onvruchtbaarheid is geen eindpunt, maar vaak een andere weg naar hetzelfde verlangen: een gezin, of simpelweg rust in de wens.
Bij FertiFriend helpen we je stap voor stap — met eerlijke informatie, ervaringsverhalen en een warme community waar je jezelf mag zijn.
Sluit je aan bij onze community en vind steun bij anderen die begrijpen wat je doormaakt.
Of lees verder over vruchtbaarheidsbehandelingen en trajecten. Want Samen is minder alleen.
