De stap naar een IVF-behandeling (In Vitro Fertilisatie) is vaak een intens moment.
Je hebt al een weg van onderzoeken, wachten en hopen achter de rug. Misschien heb je eerder een IUI-behandeling gehad, of denk je juist voor het eerst aan een vruchtbaarheidstraject.
Bij FertiFriend weten we dat IVF meer is dan een medische procedure. Het is een traject vol spanning, moed en hoop — en die verdient uitleg én begrip.
Op deze pagina lees je alles over wat IVF is, hoe de behandeling eruit ziet, de slagingskansen, de kosten en de gevoelens die erbij komen kijken.
Wat is IVF?
De term IVF staat voor In Vitro Fertilisatie, letterlijk: bevruchting in glas.
Bij IVF worden eicellen in het laboratorium samengebracht met zaadcellen.
Wanneer er een bevruchting plaatsvindt, ontstaat er een embryo. Diezelfde embryo wordt enkele dagen later via een terugplaatsing in de baarmoeder gebracht, in de hoop dat het zich innestelt.
Lees ook: “Vruchtbaarheidsproblemen bij vrouwen”
Of lees: “Mannelijke vruchtbaarheid en zaadkwaliteit verbeteren”
Het IVF-traject stap voor stap
Een IVF-traject bestaat uit verschillende fasen. Het proces kan lichamelijk intens zijn, maar zeker ook emotioneel.
1. Hormonale stimulatie
Je krijgt hormonen toegediend om meerdere eicellen tegelijk te laten rijpen.
Tijdens deze fase kom je regelmatig op controle om te zien hoeveel en hoe de eiblaasjes groeien. Vaak gebruik je FSH-injecties gedurende 8 tot 12 dagen. Met inwendige echo’s en bloedonderzoeken controleert de arts het aantal en de grootte van de follikels.
Sommige vrouwen ervaren stemmingswisselingen, vermoeidheid of een opgeblazen gevoel. Dit hoort bij de hormonale schommelingen in deze fase.
2. Eicelpunctie
Wanneer de eicellen rijp zijn, volgt de eicelpunctie: een ingreep onder lokale verdoving of soms op verzoek onder een lichte sedatie.
De eicellen worden verzameld en naar het laboratorium gebracht.
3. Bevruchting in het laboratorium
De eicellen worden in het lab in contact gebracht met de zaadcellen. Bij een standaard IVF-behandeling gebeurt de bevruchting vanzelf in een schaaltje.
Bij een ICSI-behandeling (Intra Cytoplasmatische Sperma Injectie) wordt één zaadcel rechtstreeks in de eicel geïnjecteerd. Dit is vooral geschikt bij verminderde zaadkwaliteit.
4. Terugplaatsing van het embryo
Na de bevruchting in het laboratorium volgt het moment van terugplaatsing — een van de meest spannende momenten in het hele IVF-traject.
Niet elk embryo is op hetzelfde moment klaar voor terugplaatsing. Embryo’s ontwikkelen zich in fases, en daarom wordt er soms gekozen voor terugplaatsing op dag 3 of dag 5.
Embryo op dag 3 (cleavage stadium)
Op dag 3 na de bevruchting bestaat het embryo uit gemiddeld 6 tot 8 cellen. De cellen delen zich snel, maar het embryo heeft zich nog niet gespecialiseerd in binnen- of buitenlaagcellen.
Deze vroege terugplaatsing wordt vaak gekozen als er minder embryo’s zijn of als ze in het lab minder goed groeien.
Voordelen dag 3-embryo:
- Eerder in de baarmoeder, waar de natuurlijke omgeving verder kan ondersteunen.
- Handig bij beperkte embryo’s of oudere vrouwen waarbij elke kans telt.
Nadelen:
- Moeilijker te beoordelen of het embryo zich goed ontwikkelt.
- Lagere kans dat het zich succesvol innestelt dan bij een dag 5-embryo.
Embryo op dag 5 (blastocyst stadium)
Een dag 5-embryo heet een blastocyst. Het bestaat al uit honderden cellen, met een duidelijke binnenste celmassa (de toekomstige baby) en een buitenlaag (de latere placenta). Het embryo is klaar om zich in te nestelen in de baarmoederwand.
Voordelen dag 5-embryo:
- Hogere kans op innesteling: de natuur zou dit ook rond dag 5 doen.
- Artsen kunnen de kwaliteit beter beoordelen: alleen de sterkste embryo’s halen deze fase.
- Minder kans op meerlingen, omdat meestal één sterke blastocyst wordt teruggeplaatst.
Nadelen:
- Niet elk embryo haalt dag 5 in het laboratorium.
- Als er weinig embryo’s zijn, kan een dag 3-terugplaatsing veiliger zijn zodat het in de natuurlijke omgeving verder groeit.
Na drie tot vijf dagen wordt het beste embryo geselecteerd voor terugplaatsing in de baarmoeder. De procedure is pijnloos en lijkt op een inwendig onderzoek. Beide opties — dag 3- of dag 5-terugplaatsing — kunnen leiden tot een succesvolle zwangerschap.
De slagingskans van een terugplaatsing hangt af van verschillende factoren, zoals: de leeftijd van de vrouw, de kwaliteit van ei- en zaadcel en de gezondheid van het baarmoederslijmvlies. Gemiddeld ligt de kans op een zwangerschap per IVF-poging tussen 25% en 35% bij vrouwen jonger dan 35 jaar.
Wat mag je niet doen na de terugplaatsing van een embryo?
Na de terugplaatsing volgt de beruchte “wachtweken”: de periode tot je zwangerschapstest.
Veel vrouwen vragen zich af wat wel en niet mag. Er is geen bewijs dat rust houden of sporten de uitslag beïnvloedt, maar luister goed naar je lichaam.
Wel doen:
- Gezond eten, voldoende water drinken.
- Vermijd alcohol en roken.
- Blijf in beweging, maar met mate.
Niet doen:
- Overmatig sporten of tillen.
- Warmtebronnen zoals sauna of heet bad in de eerste dagen.
Lees: “Mag je sporten tijdens je behandeling?“
Kosten van IVF
De IVF-kosten verschillen per kliniek en situatie.
In Nederland vergoeden de meeste zorgverzekeraars drie pogingen uit de basisverzekering, mits je aan bepaalde voorwaarden voldoet (zoals leeftijd en BMI).
Gemiddelde kosten per behandeling:
- IVF zonder vergoeding: €3.000 – €5.000
- ICSI-behandeling: €3.500 – €6.000
- IUI-traject: €1.000 – €1.500
Bespreek vooraf met je arts en verzekeraar wat voor jou geldt. Meer informatie over verzekeringen lees: “6 feitjes die je moet weten voor je jouw zorgverzekering afsluit“
Wanneer is IVF geschikt?
Een IVF-traject kan worden voorgesteld bij verstopte eileiders, ernstig verminderde spermakwaliteit, endometriose, onverklaarbare onvruchtbaarheid en na meerdere mislukte IUI-pogingen
Leeftijd speelt een belangrijke rol bij de vruchtbaarheid van de vrouw. Vanaf 35 jaar neemt de kans op zwangerschap geleidelijk af.
Lees: “De invloed van leeftijd op de baarmoeder en het slijmvlies”
IVF en emoties: de onzichtbare kant van het traject
Een IVF-traject vraagt veel van lichaam én geest. Een IVF-behandeling is niet alleen een medische procedure, maar ook een proces van veerkracht. Van prikken, wachten, hopen en soms rouwen. Elke stap vraagt moed — en die verdient erkenning en compassie.
Er zijn dagen vol hoop, maar ook dagen van angst, onzekerheid en teleurstelling. Veel vrouwen ervaren het traject als een rollercoaster. De spanning voor de punctie, de wachttijd tussen bevruchting en terugplaatsing, de wachtweken tot de test en natuurlijk de vraag: “Wat als het weer niet lukt?”
Praat erover. Deel het met je partner, een vriendin of iemand in de FertiFriend Community — een veilige plek vol herkenning. Bij FertiFriend helpen we je niet alleen met kennis, maar ook met steun.
Of je nu aan het begin staat van je traject of al meerdere pogingen achter de rug hebt:
je hoeft het niet alleen te doen.
Word lid van de FertiFriend Community Deel ervaringen, vind herkenning en steun van vrouwen die dezelfde weg gaan.
Samen is minder alleen.
