De terugplaatsing van een embryo is voor veel vrouwen en koppels één van de meest beladen momenten van een IVF- of ICSI-traject. Na weken van hormoonstimulatie, echo’s, puncties en wachten, komt alles samen in deze ene handeling: het terugplaatsen van een embryo dat hopelijk mag uitgroeien tot een zwangerschap.
Het is niet alleen een medische stap, maar ook een emotioneel kantelpunt. Hoop en spanning liggen dicht bij elkaar, net als vertrouwen en kwetsbaarheid. Op deze pagina lees je wat een embryo terugplaatsing precies inhoudt, hoe het verloopt, wat je kunt verwachten in de dagen erna en hoe je om kunt gaan met de wachtweken.
Wat is een embryo terugplaatsing?
Een embryo terugplaatsing is een onderdeel van een IVF-behandeling of ICSI-traject. Na de eicelpunctie worden de eicellen in het laboratorium bevrucht. De embryo’s die ontstaan, ontwikkelen zich daar enkele dagen onder nauwlettend toezicht van embryologen.
Wanneer één van deze embryo’s voldoende kwaliteit laat zien, kan deze worden teruggeplaatst in de baarmoeder. Het doel is dat het embryo zich innestelt in het baarmoederslijmvlies en zich verder ontwikkelt tot een zwangerschap.
Lees ook deze IVF brochure van het VUmc
Dag-3 of dag-5 (blastocyst) terugplaatsing
Een embryo kan worden teruggeplaatst:
- op dag 3
- op dag 5 of 6 (blastocyst)
Een blastocyst (dag-5 embryo) heeft zich verder ontwikkeld en zit dichter bij het natuurlijke moment van innesteling. Daarom is de kans op innesteling vaak iets hoger. Niet ieder embryo haalt echter dag 5, waardoor sommige klinieken kiezen voor een dag-3 terugplaatsing. Welke optie het beste is, verschilt per situatie en wordt bepaald door de embryoloog.
Hoe verloopt een embryo terugplaatsing?
De terugplaatsing zelf is meestal kort en pijnloos. Je ligt op een onderzoeksbank, vergelijkbaar met een inwendige echo. Onder echogeleide brengt de arts of fertiliteitsverpleegkundige een dun kathetertje via de baarmoederhals naar binnen. Via dit slangetje wordt het embryo voorzichtig in de baarmoeder geplaatst.
Veel vrouwen ervaren dit als minder belastend dan verwacht — vaak wordt het omschreven als “een uitstrijkje, maar zachter”. De handeling duurt meestal maar enkele minuten. Na afloop mag je vaak nog even blijven liggen, vooral voor je eigen rust. Het embryo kan er niet uitvallen; het blijft veilig in de baarmoederholte.
Na de terugplaatsing: wat mag je wel en niet doen?
Na de embryo terugplaatsing vragen veel vrouwen zich af wat ze wel en niet mogen doen. Goed nieuws: in de meeste gevallen kun je je dagelijkse activiteiten gewoon hervatten.
Wat wordt meestal aangeraden?
- Vermijd tijdelijk zware krachtinspanningen
- Ga niet in de sauna of een heet bad
- Beperk extreme stress zoveel mogelijk
- Luister naar je lichaam en neem rust wanneer dat nodig voelt
Wandelen, werken, traplopen, douchen en lichte beweging zijn doorgaans geen probleem. Gebruik je progesteron ter ondersteuning? Dan kun je lichte krampen, gespannen borsten of een opgeblazen gevoel ervaren. Deze klachten zeggen niets over of de innesteling wel of niet plaatsvindt.
Lees ook: “Mag je sporten tijdens je behandeling?”
Wanneer vindt de innesteling plaats na terugplaatsing?
De timing van de innesteling hangt af van het stadium van het embryo:
- Dag-5 embryo (blastocyst): meestal 1 tot 3 dagen na terugplaatsing
- Dag-3 embryo: meestal 2 tot 4 dagen na terugplaatsing
Veel vrouwen vragen zich af of je innesteling kunt voelen. Soms worden lichte krampen of een zeurend gevoel beschreven, maar innesteling verloopt vaak zonder duidelijke symptomen.
Wanneer testen?
De meeste klinieken adviseren om te testen rond dag 10 tot 12 na de terugplaatsing. Eerder testen kan een vertekend beeld geven, bijvoorbeeld door rest-hCG van een pregnylprik of omdat het hCG-niveau nog te laag is.
Wat is de kans op succes?
De kans op innesteling verschilt per persoon en per cyclus. Factoren die meespelen zijn onder andere je leeftijd, de kwaliteit van het embryo, of het een dag-3 of dag-5 terugplaatsing is, de oorzaak van het vruchtbaarheidsprobleem, je hormoonwaarden en de conditie van het baarmoederslijmvlies
Gemiddeld ligt de kans per terugplaatsing tussen 25% en 45%, afhankelijk van leeftijd en embryo-type. Veel processen spelen zich af buiten je zicht — ook als je niets voelt, is je lichaam hard aan het werk.
De wachtweken: emoties en onzekerheid
De periode na de terugplaatsing wordt vaak de wachtweken genoemd. Voor veel vrouwen is dit mentaal het zwaarste deel van het traject. Hoop en angst wisselen elkaar af, elk lichamelijk signaal krijgt betekenis en de tijd lijkt langzamer te gaan.
Onzekerheid, piekeren en het gevoel van controleverlies zijn volkomen normaal. Je bent niet ongeduldig — je bent menselijk.
In de FertiFriend Community delen vrouwen dagelijks hun ervaringen tijdens de wachtweken. Je vindt er herkenning, steun en praktische tips, onder andere via de Wachtweken Steungids.
Wat gebeurt er met overige embryo’s?
Als er meerdere embryo’s zijn ontstaan, beoordeelt de embryoloog welke geschikt zijn om in te vriezen. Deze cryo-embryo’s kunnen later worden gebruikt in een FET-cyclus (Frozen Embryo Transfer).
Wat is een FET-terugplaatsing?
Een FET-terugplaatsing verloopt grotendeels hetzelfde als een verse terugplaatsing, maar zonder punctie. De baarmoeder wordt voorbereid in een natuurlijke cyclus of met hormonale ondersteuning. Dankzij moderne vitrificatie technieken (ultrasnelle invriestechniek voor eicellen, embryo’s en sperma) is de slagingskans van een cryo-embryo tegenwoordig bijna gelijk aan die van een vers embryo.
Veelgestelde vragen over embryo terugplaatsing
Kan een embryo worden afgestoten?
Niet door bewegen of iets wat je “fout” hebt gedaan. Wanneer innesteling niet plaatsvindt, heeft dat meestal te maken met de genetische kwaliteit van het embryo of de baarmoeder omgeving.
Wat mag je niet doen na de terugplaatsing?
Sauna, heet bad en zware krachttraining worden afgeraden. Normale dagelijkse activiteiten zijn prima.
Hoe weet ik of de terugplaatsing gelukt is?
Alleen een zwangerschapstest geeft duidelijkheid. Symptomen zijn geen betrouwbare indicator.
Je staat er niet alleen voor
De embryo terugplaatsing is een moment vol hoop — maar ook vol onzekerheid. Hoe je het ook beleeft, je hoeft het niet alleen te dragen.
In de FertiFriend Community vind je steun, herkenning en ruimte om alles te delen wat je voelt, juist in deze kwetsbare fase.
Word lid van de FertiFriend Community en vind steun bij vrouwen die begrijpen hoe het voelt.
Samen is minder alleen.
